«هم‌آه» با مردم غزه در حوزه هنری زنجان
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان زنجان، نشست تحلیلی و گفتمانی «هم‌آه» با موضوع «کارتون و کاریکاتور راوی جنایت و مقاومت در غزه» با حضور کارشناسان هنر و رسانه و جمعی از هنرمندان عرصه کاریکاتور 21 آذر ماه 1403 در حوزه هنری زنجان برگزار شد.
«مهدی یعقوبی» کارشناس و مجری این نشست با اشاره به اینکه برگزاری چنین نشست‌هایی که به لحاظ محتوا به مسائل فرهنگی می‌پردازد جزو واجبات است، اظهار کرد: «کاریکاتور» و «کارتون» جزو هنرهای مدرن و آوانگارد هستند چرا که در کمترین حجم بیشترین مفهوم را ارائه می‌دهند.
وی ادامه داد: معتقدم که برخی از اوقات کاریکاتور می‌تواند بنیان‌کن باشد چرا که مفاهیم را در مینیمال‌ترین شکل ممکن ارائه می‌دهد. کارهای آقای حمیدی مفاهیم را در مینیمال‌ترین شکل ممکن ارائه می‌دهند و این فوق العاده است.
در ادامه جعفر محمدی؛ کارشناس هنر و رسانه، با اشاره به اینکه آثار آقای حمیدی را اولین بار در جشنواره زخم زیتون دیدم، اظهار کرد: جای خوشحالی است که ما در استان چنین هنرمند تراز اولی داریم.
وی ادامه داد: کاریکاتور در رسانه از جایگاه خاصی برخوردار است چرا که در رسانه‌های سراسر جهان همواره آثار مربوط به این حوزه مورد نقد قرار می‌گیرد، منتهی متأسفانه در رسانه‌های استان خیلی به این موضوع ورود نشده است و این نقص متوجه ما است.
به گفته محمدی، مکتب‌های هنری را همواره به دو دسته «هنر برای هنر» و «هنر برای مسئولیت اجتماعی» تقسیم بندی می‌کنند. این دو مکتب ریشه‌های سیاسی دارند و می‌توان گفت که خاستگاه مکتب «هنر برای هنر» در دوران جنگ سرد بلوک غرب بود به این معنی که «سی آی ای» به کاری‌هایی که مستقیما «هنر برای هنر» را ترویج می‌کردند کمک مالی غیرمستقیم می‌کرد، به خاطر اینکه سیاست کلی این بود که هنرمند کاری به مسائل اجتماعی و سیاسی نداشته باشد.
محمدی با بیان اینکه معتقدم، آنچه که از آن به عنوان «هنر برای هنر» نام برده می‌شود در انتها به ابتذال منتهی می‌شود، افزود: در مقابل این دیدگاه مکتب «هنر برای مسئولیت اجتماعی» قرار دارد که در این مکتب هنرمند دیدگاه دارد و نمی‌تواند به مسائل اجتماعی اطراف خود بی‌توجه باشد و از همین جهت دست به آفرینش هنری می‌زند. در این دیدگاه هنرمند حداقل اگر نتواند دردی از آلام بشری را بکاهد، صدای آنها می‌شود.
این کارشناس با بیان اینکه ما در حوزه رسانه مشکلی که به صورت کلی داریم این است که تحولات این حوزه را نشناختیم چرا که با ظهور شبکه‌های اجتماعی پارادایم فضای رسانه‌ای از اساس متحول شده است، اظهار کرد: پس از ظهور شبکه اجتماعی تمام ساختارهای اجتماعی به صورت بنیادین متحول شده‌اند، پیش از آن نهاد خانواده و سیستم آموزشی و سایر سیستم‌ها ساختار هرمی داشتند (یعنی در نوک هرم پدر و یا معلم و ... قرار داشتند و در بخش دیگر خانواده و یا دانش‌آموزان قرار داشتند) ولی وقتی در نظام رسانه این ساختار هرمی بهم ریخت و این ساختار شبکه‌ای شد. ساختار هرمی( در نوک هرم فرستنده و در سوی دیگر گیرنده‌ها و مخاطبین) فرو ریخت و به ساختار شبکه‌ای تبدیل شد، این تغییر تنها در حوزه رسانه نماند و خود را در سایر حوزه‌ها نیز تسری داد و از این رو ما با چالش‌هایی در نهاد خانواده و سیستم آموزشی روبه رو هستیم.
وی افزود: ما در دوره شبکه‌های اجتماعی اقتدار محدود نداریم و همه آدم‌ها به فراخور استعدادی که دارند خود می‌توانند فرستنده باشند و اگر قبلا صدا و سیما و رسانه‌های بزرگ می‌گفتند که مردم به چه شکل فکر کنند؛ اکنون این تغییر شکل یافته است. به همین خاطر است که ما تاثیراتی که شبکه‌های اجتماعی می‌گیریم بسیار بیشتر از رسانه‌های بزرگ است.
محمدی با بیان اینکه در این تغییرات هنرمندان جایگاه خاصی دارند، افزود: بسیاری از این هنرمندان مخاطبین و فالورهایشان بیشتر از مخاطبین صدا و سیما است و این نشان دهنده این است که اکنون این افراد هستند که در جایگاه رسانه قرار گرفته‌اند.
این کارشناس افزود: مخاطب شبکه‌های اجتماعی نیز مخاطب خاصی است و اگر پیش از این مخاطبین می‌نشستند یک کتاب 200 صفحه‌ای می‌خوانند، اما اکنون مخاطبین این امکان را ندارند و در شرایط فعلی جامعه نیز به مخاطب این امکان را نمی‌دهد. از این رو مخاطبین این عصر به دنبال این هستند که اطلاعات را در مینیمال‌ترین حالت ممکن دریافت کنند که در این مقطع است که هنری مثل کاریکاتور و کارتون جایگاه خود را پیدا می‌کند چرا که یک دنیا معنا را در مینیمال‌ترین شکل خود باید ارائه بدهند.
در ادامه بهرامعلی حمیدی، کاریکاتوریست با بیان اینکه چکیده هر کسی دغدغه‌های او است، گفت: دغدغه من در خصوص فلسطین از سال گذشته شروع شد اگر چه پیش از این هم دغدغه‌اش را داشتم اما این دغدغه برای خود من از سال گذشته پررنگ تر شد.
وی افزود: عنوان این برنامه از این جهت «هم‌آه» انتخاب شد چرا که به نظر من نمی‌توان با مردم غزه دیگر همدردی کرد و تنها می‌توان همراه آنها آه کشید و هر یک از این آثاری که من به تصویر کشیدم در حقیقت آهی است که همراه مردم دردمند غزه کشیده شده است.
